Thursday, February 20, 2014

Хангүг нар даварч байна.



.



эх сурвалж: http://mtuugii.blogspot.com/2010/12/blog-post.html
Хориодхон жилийн дараа Монголын төрд Солонгосын эрлийз зулбасага орж төр барилцан ард түмнийхээ төлөө гэж худлаа тархи угааж, мунхруулан Солонгосын талын захиалгат улс төрийг хийх өндөр магадлалтай болоод байна.

1950-иад оноос Солонгосчууд АНУ-тай хамтарсан үйл ажиллагаа явуулж, элдэв янзын зээл тусламж авч олноороо АНУ-д суурших эрхтэй болсон байдаг. Үүний ачаар хамгийн шилдэг гайгүй сайн гэсэн том жижиг бүхий л хими цэвэрлэгээ, угаалгын газрууд, хүнсний дэлгүүрүүдийг Солонгосчууд эзэгнэжээ. Та бидний хамгийн их үзэх дуртай Холливүүдийн кинон дээр ч гэсэн энэ бүхэн ил тод харагддаг. Нэг дэлгүүрт ороход хэн нэгэн хангүг үндэстэн лангууны ард зогсож байх нь элбэг.

Яг үүнтэй төстэй байдлаар жил ирэх тусам манай оронд олон мянган солонгосчууд бизнес хийж “холгох” зорилгоор ирцгээж байна. Манай оронд ирсэн “со” нар хэзээ ч гадны бараа бүтээгдэхүүнүүдийг худалдаж авахгүй, зөвхөн өөрсдийнхөө үйлдвэрлэсэн Чоко пай-гаа иднэ, Алое жүүс, Cass, Hite пиво ууна, солонгосын хөрөнгө оруулалттай Sky Shop-оор үйлчлүүлж, солонгосын хөрөнгө оруулалттай хоолны газрууддаа орж оройн хоолоо идэж, Тэнгис кино театртаа киногоо үзэж, монгол ёожа буюу мөнгөний кризис-д орсон монгол охид, бүсгүйчүүдийг аваад хэн нэгэн солонгосынхоо зочид буудалдаа морилцгоох ажээ. Яг одоогийн бидний хөл толгойгоо олохгүй байгаа нийгмийн хүндхэн зааг дээр аль болох хагаралдаан гаргаж байгаад танцуулан байлдуулахыг хүсдэг. Энэ хооронд нь өөрсөддөө хэрэгтэй болох томоохон эдийн засгийн хүч нөөцийг бий болгохоор уул уурхайнуудыг эзэмшихийг зорьж байна. Саяханы нэгэн тод жишээ бол Дорноговийн олон янзын эрдэс баялагтай гэгддэг Луугийн гол, Говь-Алтай аймгийн хамгийн том жоншний ордыг өөрийн мэдэлдээ авчихсан. Дээр нь солонгосын хамгийн томоохон компани болох Самсунг корпораци Эрдэнэтийн уулын баяжуулах үйлдвэрийн нэлээдгүй их хэмжээний зэсийг хямд үнээр авч электрон бараа бүтээгдэхүүн хийж бүтээгээд буцаагаад монгол руу явуулчихна. Ингээд л бид тэрийг нь худалдаж авна, бидний хувьд дүндээ дүн болж таарна.

За бас дээр нь бидний тархийг орой бүр элдэв янзын хэрэгтэй хэрэггүй нэг өвчнөөр үхэж дуусдаг хэнд ч хэрэггүй савангийн хөөсөөр монголчуудын тархийг нил хийтэл сайхан угааж өгнө шүү дээ. Эхэн үед зөвхөн авгай хүүхнүүдийг хуулируулж байсан бол одоо бүр сүүлдээ айлын нөхрүүд хүртэл түүнд нь итгэчихсэн үзээд суудаг болсон. За тэр кино бол тэр чигээр реклам гэж байгаа ямар сайндаа л хотдоо арай гайгүйхэн юм зардаг хороололын дэлгүүрээр явахад өнөөх орой үздэг кинон дээр өмсдөг загвартай бараа бүтээгдэхүүн зэрийгээд байж байх жишээтэй. Саяхан “Эхнэрийн урхи” гэдэг нэртэй кино гарсан. Тэр киноны гол дүрийн бүсгүйгийн үсний засалтыг нэлээдгүй олон хүн дуурайж засуулсан байх жишээтэй . Түүгээр ч зогсохгүй, кинондоо орчихсон үздэг хүмүүс дэлгүүр хэсч яваад “Хүүшээ нөгөө Унжейгийн өмсдөг цамц байна ш дээ” гэх нь наад захын асуудал.

Үүний зэрэгцээ тэр худлаа кинонд автсан амьдралд дөнгөж хөл тавьж яваа жаахан охидуудад Солонгос “Уба” нар л ингэж сайхан үнэнч хайрладаг юм байна гэдэг худал бодолд автуулж улмаар Солонгос нөхөртэй болох хувь тавилангийн эх суурийг тавьж өгнө.



Үүнийг нь өнөөх л Солонгос хүмүүстэй гэрлэх зуучлалын албаныхан хийж гүйцэтгэнэ. Тэгэхдээ Солонгост байгаа хүсэлт гаргасан эрэгтэй нь их хэмжээний мөнгө төлдөг учраас эндээс очиж байгаа монгол бүсгүйчүүдийг боол зарцын үүднээс харьцаж, зодож жанчин, амьтан шиг л хандана. Сүүлийн нэгэн жишээг дурдахад эндээс очсон нэгэн бүсгүйг хөдөөний тосгоны солонгос авч суусан гэж байгаа. Суусан ч гэждээ үнэндээ худалдаж авсан. Тэгээд тэр нөхөр бүсгүйн гадаад паспортыг нь шууд хурааж аваад газар тариалан дээр морь шиг зүтгүүлж, бас болоогүй бүсгүйг монголоос авч ирэх мөнгийг нь ах нь төлөлцсөн учраас ахтай нь хамт секс хийдэг байсан аж. Нэг ёсондоо хүний нутгийн тамд очсон байгаа юм л даа. Ингээд жилдээ хэдэн зуугаараа Солонгост очиж хулхидуулсанаа зурагт хэвлэл мэдээллийн сувгаар яриад байхад л Хангүг нартай суухыг хүссэн хацар гоо охидын урт дараалал үүсээд байх юм, хөөрхийдөө гэж.

Ямаан омогтой гэгддэг энэ ард түмэн үндсэрхэг үзэл дэндүү хөгжсөн барагтай л бол гадаадын бараа бүтээгдэхүүн худалдаж авна гэдгийг мэдэхгүй. Бүр онцгой зүйл л биш бол гадаадын гэх тодотголтой бидний хэлж заншсанаар брэнд гэдгийг худалдаж авах нь нүдний гэм. 1990-ээд оны дунд үед солонгосын эдийн засаг хүчтэй хямралд ороход ард иргэд нь өөрсдөдөө байгаа зүйлүүдээ улсдаа хэрэг болохуйцыг нь өгөхөөр асар урт дараалал үүсч байсан гэдэг. Машинтай нь машинаа өгнө, илүү хөргөгчтэй нэг нь хөргөгчөө, алт мөнгө үнэт эдлэлээ өгнө. Ингээд тэр бараа бүтээгдэхүүнээ өөр улс орнуудад зарж, эдийн засгийн хямралын үеийг амжилттай давж туулсан аж.

Ийм л их үндсэрхэг цуснууд шүү дээ. Ингэсний ачаар эргээд улс орон нь гадаадын аль ч орноос эдийн засгийн тусламж авалгүйгээр хөл дээрээ эргээд сэхчихсэн гээд бод доо.
Нэгэн удаа сэтгүүлч намайг оюутан ахуй цагт Солонгосоос хичээл заахаар солилцооны багш нар ирсэн юм. Хичээлээ ч сайн заана бид нар ч гэсэн маш сайн хурдан сурдаг байлаа. Тиймээс өдөр болгон урамшуулдаг байсан юм. Тэгээд нэгэн удаа миний Со багштайгаа хамт дэлгүүр орсоноо ердөөсөө мартдаггүй юм. Багш бид хоёр ангид сууж байсан 60 гаран оюутнуудад зориулан зуны халуун улирал байсан болохоор уух юм авч өгөхөөр боллоо. Тэгтэл би бээр эх орондоо үйлдвэрлэдэг нэгэн жүүсийг заагаад оюутнуудад авч өгөхийг санал болготол харин багш өөдөөс “NO NO” гэж хэлээд үнийн хувьд миний санал болгосноос хэд дахин үнэтэй Солонгос жүүс авч өгч байж билээ. Ингээд л би ёстой айхтар эх оронч үзэлтэй нөхдүүд байдаг юм байна даа гэдгийг бодитоор нь мэдэрч билээ.

Хятадууд эд материалаар бизнесийг эрх мэдэлдээ авч, Солонгосчууд соёлын довтолгоон хийж монголчуудын тархийг угааж байна. Жил бүр мянга мянган хангүгүүд манай орныг зорьж ирээд монголд гайгүй гэсэн бизнесийг эзэлж авч байна. Бүр сүүлдээ олон нийт рүү хандсан үйл ажиллагааг далайцтай ихээр хийж байна. Үүний нэг нь байрны булангаас авахуулаад, гэрийн хороололын дунд орших христийн гэсэн тодотголтой сүмүүдийг асар ихээр байгуулах боллоо. Ертөнцийн эзэний ариун сүнсний нэрийн өмнөөс гэсэн нэрийдлээр ард талд нь асар их судалгаа шинжилгээний багуудыг ажиллуулж байдаг.

Монголын нийгмийн хамгийн жижиг анги давхаргаас эхлээд улс төрийн хүртэл олон төрлийн мэдээлэл агуулагдаж байдаг юм билээ. Солонгосын хөрөнгө оруулалттай телевиз, радио, болон хүүхдийн цэцэрлэгээс авахуулаад их дээд сургууль хүртэлх сургуулиудыг байгуулчихсан. Түүгээр ч зогсохгүй хүмүүсийн өдөр тутмын хэрэглээ болсон үүрэн телефоны операторын нэг болох Skytel гэдэг компанийг байгуулж, монголчуудыг шулж эхлээд арав гаран жилийн нүүрийг үзэж байна. Мөн олон нийт рүү хандсан телевиз, радионуудыг байгуулж өөрсдийн гэсэн хаант улсуудыг байгуулаад эхэлчихлээ.

Ардчлалд ороод удаагүй учраа мэдэхгүй тэнтүр дэнтүр алхалж яваа монгол мэтийн хүн ам цөөтэй улсыг эдийн засгийн болоод соёлоор нь эзэлж авахад хялбар тул манайхыг “тоочиглочихсон” дайрч эхэлчихээд байна. Бас нэгэн жишээг дурдъя. Түүхийн үүднээс Солонгос Монгол улсууд нэг үндэстэн гэх мэтээр түүхийн сурах бичгүүдэд дурдагдах боллоо. Ядаж байхад яр гэгчээр сүүлийн үед хоёр солонгосын асуудал хүндэрч байгаа учраас солонгосоос манай орныг зорих цагаачдын тоо улам ихэссэн гэнэ билээ. Муу санаандаа өмнөд нутгаа алдсан ар монгол биднийх гэсэн дотгор бодол өвөрлөсөн байгаа.

Тэд хүмүүст Христийн шашныг авралын од мэт ойлгуулна. Пастер хэмээх нөхөр нь бүх хүмүүст хайрыг түгээнэ, бүх хүмүүс ядарч зовж яваа өвчтэй хүмүүст туслах хэрэгтэй энэ тэр гээд залж өгнө. Гэсэн хэдий боловч яс юман дээрээ тэр нь шал худлаа гэдэг нь мэдэгдсэн юм. Сэтгүүлч миний бие солонгосчуудын хөрөнгө гаргаж барьж босгосон Христийн цуглаанд нэг хэсэг очдог байсан юм. Нэгэн намар манай сүм тариалангийн талбайгаасаа ургацаа хураахаар Сэлэнгэ аймгийг зорилоо. Тэгээд яахав очоод хоёр өдөр шороотой хутгалдан байж, нэлээд хэдэн га талбайгаас ногоогоо хурааж дууссан юм. Тэр талбай ер нь манай сүмийнх гэдэг нь яг тодорхой бус байсан юм. Биднийг ажиллаж байх хугацаанд нэгэн давжаа биетэй солонгос ирээд тэнд хамт ажиллаж байсан ажилчдыг загнах аж. Би ч сүүлдээ нэлээд эргэлзэж эхэллээ шүү. Ер нь сүмийнхээ ажлыг хийгээд байна уу? Эсвэл сүмээр далимдуулж хувийн юмаа хийлгүүлээд байна уу? гэж. Удсан ч үгүй ажлаа хийж дуусгачихаад буцаад харихаар бидний нэрлэдгээр Asia хэмээх дунд оврын автобус хөлөглөн арваадхан оюутнууд суугаад хөдөллөө.

Нэлээд явсаны эцэст зам дээр эвдэрчихсэн микроны дэргэд гараад зогсчихсон хүүхэдтэй эмэгтэйчүүд бас хэдэн хүмүүс тусламж ирээд гараа даллахыг олж харав. Энэ үед манай Пастер бидэн рүү хараад юу ч хараагүй мэт дуу дуулж гардаг юм байна. Бид Пастерт хэлж “тэр хүмүүс туслах хэрэгтэй” гэж хэлтэл тоосонгүй дуугаа дуулсаар хотдоо ирж билээ.

Ингээд л сүмийн үйл ажиллагааны ам, үйлдэл нь зөрдөг болохыг мэдэрсэн юм даа. Ямар учраас тэнгэрт гялалзах одтой адилтгамаар тоо томшгүй олон сүмүүдийг байгуулах болов оо? Учир нь сүмээр дамжуулан монголын нийгмийн амьдралыг шинжин судалж, хүмүүсийн тархийг угааж, мунхруулан өөрсдийн эрх мэдлийн төлөө ажиллаж чадах хүчийг бэлдэж нөгөөтэйгүүр монголыг өөрсдийн эрхэндээ оруулах хамгийн дөт бөгөөд хялбар арга зам нь энэ билээ. Сүмүүдийн ар талд нэлээн олон сайн дурын гэх юу хийдэг нь үл мэдэгдэхгүй олон сайн дурын ажилчидтай. Тэдгээр ажилчид нь жилд хэд хэдэн удаа манай орныг зорьж ирнэ. Ингэж зорихын шалтгаан нь монголд ямар бизнес хийвэл манай эдийн засагт нь нөлөөлж, нэр нөлөөтэй хүчтэй болох вэ гэсэн далд сонирхол зорилгыг агуулж байгаа юм. Мөн аль болох олон Солонгосчуудыг талын монголд суурьшуулж, амьдруулан хойшдоо Монголын улс төр, нийгмийг өөрсдийн эрх мэдэлдээ оруулах л гэсэн зорилготой гэдгийг сэтгэл оюундаа сайн тунгааж байх хэрэгтэй. Зөвхөн гадаадынхны бузар булай бодол агуулж ирдэг гэдгийг энэ удаа зөвхөн Солонгосчуудаар жишээ авч онцлон тэмдэглэлээ.

Мэдээжийн хэрэг бид тэднээс сурах зүйл асар их байгаа, хэдий тийм боловч аль болох Хангүг соёлыг бага хэмжээгээр дэмжицгээх шаардлагатай байна. Тэгэхгүй бол 20-иодхон жилийн дараа Сангийн сайд Ким овогттой болох вий дээ.

"Genghis" team

Monday, February 17, 2014

Монголчууд ичээсэй.



эх сурвалж: http://news.dorgio.mn/society/attention/4993

Вьетнамууд хажууд нь юу вэ.

2013-09-14 04:37 | 21 сэтгэгдэл
Хятад, солонгосууд Улаанбаатарыг хэрхэн эзэгнэх болсон талаар бид өмнө нь баримттай хүргэсэн билээ. Нийслэл маань өдрөөс өдөрт харьжиж байгааг үргэлжлүүлэн толилуулъя.
Вьетнам гэдэг улс, тийм хүмүүсийг бид хэзээнээс мэдэх болов гэдгийг яв цав тогтооход хэцүү. Түүх сөхвөл бидний өвөг дээдэс аль XIII зуунд тэднийг “сургаж” байсан бололтой. Түүнээс нааших нь тийм ч тодорхой биш. Харин социализмын үед нэлээд ойртсон шинжтэй. Миний мэдэхээр өнгөрсөн зууны далаад оны сүүлчээр вьетнамчууд Монголын барилгын салбарт олноороо ажилладаг байсан шүү. Вьетнам руу Хятад 1979 онд дайрахад тэд уйлан, хайлан нутаг буцаж байлаа.
Нийслэлийн ерөнхий боловсролын нэгэн сургууль Вьетнамын удирдагч Хо-Ши-Миний нэрэмжит байсан санагдана. Тэр үед Орост/ЗХУ/ сурдаг манай оюутнууд тэдэнтэй илүү дотноссон тал харин бий байх. Тиймээс давжаа, бяцхан тэдэнд “төлөг” хоч хайрласан буй за. Вьетнамчууд угийн ажилсаг бас үндсэрхгээрээ дэлхийд данстай. Ямар сайндаа л удирдагчийнхаа даалгавраар тухайн цагийн ЗХУ-ын хамаг төмрөн сав, түмпэн, халбага, сэрээг нутаг руугаа зөөж байхав. Ардчиллын салхи сэвэлзэж, Монгол орон зах зээлд шилжихэд үзээд буцаая ч, нэг ч “төлөг” манайд үлдээгүй юм.
Гэтэл ерээд оны дундаас ганц нэгээр үзэгдэх болсоор одоо хятад, солонгосуудыг удаалж байна гэхэд хилсдэхгүй боллоо. Хотын хаана ч явсан “Вьетнам авто засварын газар”-ууд нүдэнд эвэр ургатал харагддагийг та эрхбиш мэднэ биз дээ. Яахаараа нийслэл маань ийм газарт дарагдаж орхив доо. Эх сурвалжийн мэдээгээр албан ёсны бүртгэлтэй тийм газар 50 гаруй гэх. Нэг нөхөр наадах чинь нэг дүүрэгт орших газрын тоо байна гэв. Бараг үнэн байх шүү. Бүртгэлгүй нь хэдийг хэн ч мэдэхгүй. Яс тоо гаргахдаа бүртгэлтэйг нь 10 дахин ав гэсэн багцаа байдаг ч гэх. Солонгост хараар ажиллагсдыг ингэж багцаалдахад нэг их хол зөрөөгүйг нөгөө нөхөр дурсав. Нэг тийм газарт дунджаар дөрвөн вьетнам ажилладаг гээд тооцчих. Хамгийн багаар авч буйг басхүү бодолцоорой.
Та үржүүлчихнэ биз. Дээр өгүүлсэнчлэн тэд ажилсаг л даа. Гэхдээ л машиныг тэдний дайны засчих монгол хүн баймаар юм. Бас болоогүй хэл ам татлахыг нь яана. Алт хилээр гаргах гэнэ. Автомашиныг хулхи засдаг талаар зурагтаар зөндөө л гарсан. Ингээд бодоод байхнээ хятад, солонгосуудтай хүч хавсран Улаанбаатарыг эзэгнэн буй харийнхны тоог тэд бас нэмнэ. “Төлөг” вьетнамчууд хажууд нь бас юучив дээ. Тиймээ “Вьетнам авто засварын газар” нийслэлийг маань аалзны тор мэт хэржээ. Удахгүй бид жинхэнэ харь хотод аж төрнө. Яана даа, монголчуудаа.
Г.Мөнхнасан.


Монголчуудын "багш".


Түвд үү, Вьетнам уу?


эх сурвалж: http://www.unen.mn/content/16305.shtml
Нийтлэлч А. Наранболд.
"Итгэлээр цангасан эх орон минь..."
Монгол орноор дүүрэн харийнхан шавлаа. Үнэтэй костюм өмсөж, өнгөтэй толигор царайлсан, сайхан машин унасан нь ч байна. Сахал үс нь арзайж, царай зүс нь бүрзийж, үүргэвч үүрч, дугуй түрсэн нь ч байна. Хүн сармагчин хоёр нь ялгагдахгүй хүйтний улиралд даарч бүрзийсэн навтгар салбагар хужаа, тохой хэрийн биетэй хэрнээ тоймгүй яравгар хангүг, зайгүй тонголзох атлаа завсар хооронд нь хулгайн нүд шидлэх япон, дэргэдүүрээ зөрөх монголчуудыг адгуус, араатан шинжих лугаа сонирхох донхор хамартай европ царайтангууд гээд Монголын гудамжнаа тааралдахгүй харийнхан үгүй болжээ. Ер нь манай улс тун ч хурдан даяаршиж байгаа бололтой. Эдгээр хүмүүсийн улс үндэс нь өөр, байгаа зүс царай нь ялгаатай, өмссөн зүүсэн, эдэлсэн хэрэглэсэн нь ангид, нийгмийн гарал үүсэл нь тус тусдаа, манайхыг зорьж ирсэн зорилго нь ч хувь хувьдаа атлаа нэг л нийтлэг шинжтэй. Тэр нь тэд бол Монгол хүний хийж чадахгүй бүхнийг хийж чаддаг нь. Гэхдээ зөвхөн Монголд л тийм ид шидтэй. Тэдэнгүйгээр бид барилгаа барьж, замаа тавьж, банкаа удирдаж, баялгаа олборлож чадахгүй. Тэр байтугай хэл сурч, хоол хийж, бүр хаягаа ч бичиж дөнгөхгүй. Хараарай л даа. Гудамжаар алхахад Монгол хүн өөрөө мэдээд биччихсэн байж таарах Монгол үсэгтэй, Монгол хаяг хэд байна вэ. Цөөхөн. Сүүлдээ тэдний хэл усгүйгээр ойлголцож, ярьж чадахаа байгаад “мессеж”, “смс”-ээ явуулах, мэдээ хадаагаа дамжуулахдаа хүртэл гадаад үсэг, гадаад үг хэрэглэдэг болжээ. Үнэндээ Монголчууд гадаад хүн, гадаад хэл, гадаад хоол, гадаад “мэдлэг”, гадаад хувцасгүйгээр амьдарч чадахаа байсан байна. Эрдэнэт үйлдвэрийг оросууд байгуулж өгсөн шиг энэ орноор дүүрэн харийн хүний хийж өгсөн, гадаад орны хөрөнгө оруулсан үйлдвэр, компани, уурхай, гуанзаар дүүрчээ. Монгол хүн юу ч хийж чаддаггүй болохоор Монгол эзэнтэй компаниуд хүртэл гаднаас, гаднаас ч гэж дээ, өнөө урд хөршөөсөө хужаа зөөж ажлаа хийлгэнэ. Удахгүй малаа хариулж, гэрээ барихад хүртэл Монгол технологи хоцрогдож байгааг анзаарч Өвөр Монголоос /үнэндээ тэд чинь Монгол нэртэйгээс бус гадаад шүү дээ/ гэр барих мэргэжилтэн залж, Австралаас хонины судлаач урьж, Испаниас” бухчин” дуудаж, Мексикээс адуучин дөхүүлэх юм байлгүй дээ. Монголчууд осолдохгүй уух идэх, унтах хэвтэх тал дээр л гадны хүмүүсийн туслалцаа авахгүй байх шиг байна. Ээ дээ гэхдээ нэн удахгүй уухыг оросуудаас, идэхийг хятадуудаас, унтах идэхийг “Камасутра”-тайгаар нь энэтхэгчүүдээс сурна аа гээд шуурч, мэргэжилтэн авчираад эхэлбэл гайхаад байх юмгүй. Гадаадаар уулга алдаж, харааж, ерөөж, ёолж, ёхолж чухам арай л франц маягаар хэхэрч, англи маягаар унгахгүй байгаа эрлийзийн эрлийзээр “соёлжсон” монголчууд эндээс нь гайгүй хүн төрлөө гэхэд итгэх нь бүү хэл элдвээр дайрч унтраахдаа гаргууд. Гэсэн хэрнээ гадаад л бол гайхамшигтай. Өөрийнхийгөө бус, өрөөлийг шүтэх үзэгдэл өвчин болсон энэ цаг дор юу бидэнд дутаад байна вэ. Орос дүрэмт хувцасаар гангарч, монгол хилэн “форм”-ыг ад үзэж өссөн тэрхүү хүүхэд наснаасаа л дотоодыг үл тоож, гадаадыг дээдлэх үзэл одоогийн олон хүнд суусан юм шиг. Орос ах нараар заалгаж, залуулж байгуулж асан коммунизмээс үлдсэн сэтгэлгээ нь дотроос нь хатгаж, дороос нь тулаад болохгүй байгаа ч юм уу. Сонгодог, шилдэгүүдээ тарааж, шашинжуулж, хядуулж, яллуулсан гашуун түүх нь зүрхэнд нь шар ус хуруулаад буруудсан ч зөвдсөн ч би биш гадаадын нөхөр хариуцлага хүлээг ээ гэдэг болчихоо юу. Ямартаа ч юм бүхэн дээр гадаадыг шүтдэг үзэгдэл яваандаа саармагжих бус идвэхтэй идвэхжих байдалтай байгаа нь энэ цагийн үнэн, ирэх цагийн эмгэнэл болчихоод байна. Бидэнд юу дутаад байна вэ…Ганцхан өөртөө итгэх итгэл. Түүнээс биш оюун ухаан, хүчин чадал, сэрэх самбаа, авьяас чадвар бүгд байна. Худлаа гэвэл Монгол хүн гадныхны “колончлол”-д нэргүйгээр орчихоод байгаа эх орноосоо бусад газар нэр алдраа бүрэн дүүрэн хамгаалж, амьдрал ахуйгаа хэн гуайгаас илүү авч явж буй. Дэлхийд нэртэй компаниудад оюуны гайхамшиг бүтээж, энд шүтэгддэг харийнханыг тэнд нь “жижгэрүүлж”, нутаг дээр нь хар ажил хийлгэж байгаа Монголчууд цөөн биш. Гадаадын нэг нэр хүндтэй бизнесмен “Монголчууд залхуу. Залхуугийнхаа хэрээр сүрхий. Ямар ч ажлыг чанарыг нь алдуулахгүйгээр илүү хялбараар гүйцэтгэх арга ухааныг олчихоод байдаг. Ямар ч ажилд оюунлаг ханддаг. Харин вьетнам, хятад, солонгос, япон ямар ч ажилчин тэдэн шиг илүү амраар хийх арга сэдэхийн оронд биеийн хүчээрээ, хар тэнхээгээрээ цаг нар хайрлахгүй зүтгээд байдаг” гэсэн нь бий. Монгол хүн монголдоо хийх ажилгүй, хэлүүлэх нэргүй атлаа гадаадад гарахаараа бүхнийг чадаж, бүгдээс дутахгүй ажиллаад, алдаршаад болоод байдаг. Тэгэхээр эх нутаг дээрээ итгэл дутаж, сэтгэл гарахгүй байна аа гэсэн ганцхан гаргалгаа гарч, батлагдаж байгаа биз. Монголын нэг уран сайхны кинон дээр “чийчаан” гэгчийг анх үзэж байгаа монгол дархан дээгүүр доогуур нь жаал харсанаа “Хэ цэс, төмөр нь байвал хийж л орхих эд байна” гэдэг. Инээдэмтэй, үгүйдээ л хошин аяс оруулах гэж энэ хэсгийг тухайн киноны кадрт нэмсэн байж таарна. Гэхдээ Монгол хүн машин ч хийчихэж чадна аа гэж итгэж байгааг харуулсан нь өнөөдрийн өөрөөсөө бусдыг л юм хийдэг гэж ойлгодог монголчуудад шуудхан сургамж өгөөд байна. Хэрэвзээ хүн өөрөө хийж чадна гэж итгэвэл соёлжсон, техникжсэн шинэ зууны Монголчууд гадаадад бус Монголдоо бүтээн байгуулалт хийж, хөгжил дэвшилийг авчиралгүй яав гэж. Ямар мориноос өөр унаагүй, хүрээнээс өөр хотгүй өнгөрсөн зууны сөнөх дөхсөн үндэстэн биш. Шинэ үеийн Монголчууд шижигнэсэн, шуугисан ид ааг бяр дээрээ байна шүү дээ. Заавал оросоос, америкаас мэргэжилтэн залж, мэдлэг заалгахын хэрэг алга. Хүн хаана хүрч чадна гэж итгэнэ, түүндээ хүрдэг. Хүн юу хийж чадна гэж бодно. Түүнийгээ бүтээдэг нь өдгөө олон олон суутны намтар, олон олон улсын хөгжлийн түүхээс тодорч байна. Гэтэл бид өмдөө татахаас бусдыг гадаадын хүнээр хийлгэнэ ээ гээд гай татаад суухаар хэзээ дэвжиж, яаж хөгжих болж байна даа. Өөрийнхөө хийж чадах ажлыг өрөөлд хөлсөөр ацаглана гэдэг үнэндээ өөрөө өөртөө гай татаж байгаагаас ялгаа юун. Өнөөх нь орж ирүүтээ өөрийг нь захираад, эзэрхийлээд сууж орхидог сонин жишиг байхад бүр гай шиг гай биш үү. Өнгөрсөн зууны эхэн үед “хар тамхи”-ны дайнд европчуудад ялагдсан хятадад үйлчилгээний газрын үүдэнд “Хятад хүн, нохой хоёр орохыг хориглоно” гэсэн пайз байдаг байж. Тэгвэл өнөөдөр ямар ч дайнд ялагдаагүй монголд бичээгүй л болохоос ийм пайзтай газар хаа сайгүй бий болчихоод байна. Тэнд нь Монгол хүнийг байтугай, Монгол цагдааг, Монголын хуультай нь болгож тавьдаг гэж байгаа. Эзэрхийллийн эмгэнэл энэ оронд хэзээний нүүрлэчихжээ. Эцсийн эцэст эдгээр нь итгэл дутсаны, энэ биедээ эс итгэсний уршиг юм.  Өөртөө итгэхгүйн дээр өөрийн яс гарвал нэгтэй, өнөө ч маргааш ч өөртөө нь зэрэгцэн оршиж, амьдарч тэмцэх нөгөөдөө итгэж өгөхгүйг бас яана. Итгэл…итгэл…Үүгээр Монголчууд ямар ихээр дутна вэ. Монгол хүний амьдарч, хүрч чадах орчин, түвшин өнөөдрийн биднийг хүрээлэн байгаа хар бараан нийгэм үү. Монгол хүний үнэ цэнэ гудамжинд нохойтой зэрэгцэн хэвтээ согтуу архичин уу. Эсвэл харь газар булингартай далайн эрэгт атигар, арчаагүй хангүг эрээр нүүр рүүгээ нулимуулан байж хэдэн “ногоон” олж буй хүдэр халх уу. Хүн юу хийж чадна, хаана хүрч дөнгөнө гэж итгэнэ, түүндээ л хүрдэг гэдгийг дахин нуршихаас өөр арга алга. Тэгвэл Монгол хүний итгэл сэтгэл, дээр өгүүлсэн жишээн дээрх шиг гудамжинд хэвтэж, харийн газар дарлуулж явахад яг тохироод байна. Бусдын гар харж, архи дарсны орчинд, тамхины утаан дунд суунаглан, эцэг эхийн арчаагүй дорой байдал, харгис гар, хатуу харьцаан дор өссөн хүүхэд юуг гэрэл гэгээтэйгээр төсөөлөх вэ. Лав л барууны амьдрал шиг сайхныг мөрөөдөж, тийм ирээдүй, хөгжлийг харж чадахгүй. Хараа, сэтгэлгээний цар хүрээ бага бол хязгааргүй боломж өгөөд ч ашиглаж чадах нь юу л бол. Мисс баймаар сайхан бүсгүй хар архичин нөхөр чирээд зүдэрч явдагийн учир энэ. Илүү дээр амьдралд, илүү сайхан нөхөрт тэнцэнэ гэдгээ ойлгохгүй байгаа юм чинь, арга байж уу. Гүнж хэдий царай муутай төрлөө ч заавал ханхүүтэй гэрлэдгийн шалтгаан ч бас үүнд бий. Алт танихгүй гуйлгачин алтан уул олсон ч баяжиж чаддаггүй гэдэг. Нөгөө эзэнгүй арал дээрх Робинзон Крузо үмх талх, аяга усыг мөрөөдлөө болгож байсан бол их хотын хогийн сав бараадан суугаа навсгар эр тансаг машин, сайхан бүсгүй, үгүй байг ээ гэхэд шарсан тахиа, шил оргилуун дарс мөрөөдөж лавтайяа чадна. Ялгаа байгаа биз. Тиймээс ажил хийж, шинийг сэтгэж бус нам дагаж, худлаа чалчиж дээшилдэг гэж итгэдэг, шороотой гудамж, нүүрсний утаатай агаар, хямд архи, завхай ядмаг амьдралыг жишиг гэж ойлгодог залуус, хүүхдүүдийнхээ мэлмийг нээж, сэтгэлгээний цар хүрээг нь өргөтгөж өгөхгүйгээр өнөөдөр бид хөгжлийн тухай ярилтгүй. Юу хийж чадахыг нь, хаа хүрч дөнгөхийг нь ухааруулж, алсын зорилготой, амьдралын идвэхтэй ирээдүйг бэлтгэж байж итгэлээр цангасан эх орноо аврах боломжтой болно. Сулдгар биетэй хужаа, донхор хамартай европ хоёр хийж чадаад байгаа зүйлийг эдгээр үндэстний аль сайн чанарыг шингээж цогцлоосон Монгол хүн хөнгөхөн амжуулж чадна. Амжуулсаар ч байна. Гагцхүү ихэнхид нь итгэл дутаад, сэтгэл нь мөхөөд ижилхэн монгол хүн хийчихлээ гэхээр хордоод, атаархаад байгаа учраас энэ орон ийм чигээрээ сааралтаж, гадаадынхан газар аваад байгаа юм шүү дээ. Монгол хүн чадна аа, бүгдийг чадна. Гадаадынхан даварч, газар аваад байгаа эх оронд нь харин боломж олго. Яг үнэндээ гадаадаас мэргэжилтэн залах хэрэгтэй бол энэ төрийн ордонд, дугуй зааланд “эргүүтээд” байгаа далан зургааг л гадаадын мэргэжилтнээр солимоор байна. Бусдыг нь харин Монгол хүн хийж чадна. Морь унадаг, мод тохдог боодолтой мах гэж Монгол хүнээ ойлгоод, ойлгуулаад суугаа дээдсүүдээ бид ёстой гадаадын гайгүй мэргэжилтэнээр сольчихмоор байна. Бүр амьдрах биш түр суугаа мэт аашлах тэдний тэнэг бодлогоос “хоноц” харийнханаар эх орноо дүүргэж, эзэн Монголчуудыг нь нэргүй боол болгох сэдэл, санаа нэвт үнэртээд байх юм. Ард түмнээ гэгээрүүлхээс айдаг удирдлагатай байснаас огт оронд нь харийн хүн сууж байвал хамаагүй дээр. Ядаж тэд чинь санаа зовоод улаан цагаан шууд хулгай хийхгүй байлгүй. Үгүй ээ гэхэд Монгол биш юм гээд харж хянаж, цагдаж, сэргийлэх нь арай илүү байлгүй яав гэж. Адилхан элэг нэгтэй ах дүү нар минь гэсээр суутал буудаллаад буцах гадаадынханаас дор эрхэмүүд харийн лобби дор бөхөлзөж, харийнханаас дор хар санаа гаргаж байна. Монголын төрийг түшиж, түмнийг нь төлөөлж байгаа мөртлөө гадны компанийн Монгол талын захирал шиг авирлах өөдгүй заримдагуудыг харсаар үнэндээ залхлаа. Өөртөө итгэлгүй, өнөөдрийн өчүүхэн ашиг харж амьдрах Монголын нийгмийн олонхи мөн чанартаа тэдний бүтээл. Чонотой нийлсэн хотны нохой, чононоос илүү аюултай гэдэг энэ. Харийнханаар дүүрсэн Монголд харь дотортой тэргүүнүүдийнх нь оруулсан хувь нэмэр гэвэл одоогийн итгэл алдарсан, идэх, уухаас өөрийг мэдэхгүй Монгол хүний арчаагүй байдал. Түмнээ гэгээрүүлж, төрмөл биш олдмол энэ итгэлгүй, дорой байдлыг нь засч залах цаг хэзээ юм бол доо. Итгэл нь сэргэсэн цагт энэ орон азийн бар байтугай заавал нэг араатан байх ёстой юм бол илүү сүрхий аварга амьтан болон өндийх нь гарцаагүй. Өнгөрүүлсэн түүхийнх нь жишээ байна. Өнөөдөр ч үлгэрлэж байгаа залуус нь байна. Бидний Монголчууд чадахаа л чадна аа.


Солонгосын түрэмгийлэл.

 
эх сурвалж: http://www.bolod.mn/modules.php?name=News&nID=57340
Ардчиллын буянаар нүд тайлж, алс орны олон улстай найз болсон манай улс. Дайсагнаж байсан Японоо тэвэрч авч үнсээд л. Энэ бол агуу ялалт л даа уг нь. Дараа нь Солонгос киногоор ирээдүйгээ хүмүүжүүлээд л. Энэ бол харин эмгэнэл. Тэр ч бүү хэл нөгөө хэдэн Хангүг иргэд нь давраад газар нутгийг минь цөлмөж өгч байна аа. Тариалан эрхлэх нэрээр Дорнод аймгийн газар нутгийг түрээсэлсэн гэх боловч улсдаа очоод Монголын газар нутгийг худалдан авсанаа албан ёсоор зарласан сурагтай. Мөн хоёр гурван Хангүг нөхөр Гачууртад Туул голын эрэг дагуух хөрсийг үндэстэй модтой нь хамт хуулж түмэн амьтныг бухимдуулж, бужигнуулсан.
Энэхүү урсгал эрчээ авсан үймээний үргэлжлэл нь Биокомбинатад өрнөж байна. Хан-уул дүүргийн 12-р хороо буюу Биокомбинатын хавийн ургаа моднуудын мөхөл маш эрчимтэй явагдаж байна. Энэ “их дайн”-ыг эзэн Монголчууд нь бус харь газрын доншуурчин Солонгосчууд өдөөсөн аж. “Туул реверс контри сайт” ХХК нь гадаадын 100 хувийн хөрөнгө оруулалттай Солонгос эзэдтэй бөгөөд тэр хавийн газрыг ГОЛЬФ-ийн талбай болгох зорилогтой гэнэ. Тийм учраас тэр хавьд байгаа бүх ургаа модыг холдуулах шаардлагатай юм байх.
Бас л дураараа дургиж байгаа хэрэг шүү. Тэр хөрсөө хуулуулсан талбайд нь химийн хорт бодисоор бордсон зүлгэн талбай байгуулах гэнэ. Түүн дээр нь ихэс дээдэс, баячууд л тоглож наадах юм гэнэ. Газар орноо сүйтгэж байж ганц тоглоомын талбай барих зөвшөөрлийг тус дүүргийн дарга Ж.Ганхуяг өгсөн аж. Иймэрхүү даварсан үйлдэл хийж байгаа доншуурчдыг дараад өгөх зориг зүрхтэн Монголд алга гэж үү. Тэдгээр нөхөдтэй хамтрагч дарга нарыг хаацайлаад байгаа нь хэн хэн бэ гэдгийг дараа дараагийн дугаартаа мэдээлэх болно.
Б.Батсайхан
now.mn
 \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\

Монголд харласан солонгосууд.

http://www.news.mn/content/171362.shtml  
 Дээрх гарчиг бидний мэддэг үг хэллэгээс эсрэгээрээ байгаа биз. Уг нь монголчууд л БНСУ-ыг зорьж, тэндээ зөвшөөрөлгүйгээр амьдарч, аж төрөх, ажил хөдөлмөр эрхлэх зэргээр тус улсын хууль дүрмийг зөрчсөн талаар мэдээлж, ярилцдаг. Тийн үлдэхийг “харлах” хэмээн нэрлэх бөгөөд Өмнөд Солонгост хараар амьдарсан монголчуудын тоо хэдэн мянгаар тоологдоно. Тэгвэл сүүлийн үед Монголд харласан солонгосуудын талаарх мэдээ мэдээлэл шил дарах болов. Энэ оны эхний сард жуулчны визээр Монголд ирээд монгол иргэдэд зөвшөөрөлгүйгээр гоо сайхны үйлчилгээ үзүүлж буй гурван солонгос иргэнийг Гадаадын иргэн харьяатын асуудал эрхлэх газраас албадан буцаасан тухай мэдээлж байсан. Тэгвэл энэ хэрэг дахин давтагджээ.

Эрүүл мэндийн үйлчилгээ үзүүлэх нэрийдлээр гадаадын зарим иргэд эмнэлгийн үйлчилгээг амралтын өдрүүдээр хийж байгаа тухай Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын албан сайтад нийтэлжээ. Эмнэлгийн үйлчилгээ үзүүлэх тусгай зөвшөөрөлгүй жуулчлах зорилгоор Монгол Улсад орж ирсэн хэр нь энгийн нэг  оффисын өрөөнд үзлэг хийж байсан эмч нарыг илрүүлжээ.

Өмнөд Солонгос улсын “Есанг Самсунг” эмнэлэгийнхний эрүүл мэндийн үзлэг оношлилгоог бүрмөсөн зогсоожээ. Тус эмнэлгийнхэн хоёрдугаар сарын 22, 23-ны өдрүүдэд үзлэг оношлогоо хийх зар тарааж, зарын дагуу 150 хүн бүртгүүлсэн байсан гэнэ. Тэдгээр эмч нар үе мөчний үзлэг хийхээр зарласан байсан бөгөөд тэдгээр эмч нарыг тус эмнэлэгтэй хамтын ажиллагаатай гэх “Кэй Эс Эн” ХХК урьж авчирчээ. Гэтэл тус компани нь Худалдааны зуучлал, биеийн тамир спортын сургалтын чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхлэх улсын бүртгэлийн гэрчилгээтэй. Эрүүл мэндийн чиглэлээр үзлэг оношлогоо, эмчилгээ зөвлөгөө өгөх, үйл ажиллагаа явуулах тусгай зөвшөөрөл огт байхгүй байгаа юм. Тэдний БНСУ-аас урьж авчирсан  эмч, сувилагч, санхүүгийн ажилтан гэх дөрвөн хүн нь ч ямар туршлага мэдлэгтэйг баталсан баримт байхгүй байгаа нь хамгийн аюултай юм. 

Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний чанар аюулгүй байдлын хяналтын улсын ахлах байцаагч Ш.Оюунчимэг, Гадаадын иргэн харьяатын асуудал эрхлэх газрын Хяналт шалгалт хариуцсан улсын ахлах байцаагч Ж.Пунцаг нарын бүрэлдэхүүнтэй ажлын хэсэг хамтарсан шалгалт хийхэд солонгос иргэд жуулчин ангиллын 90 хоногийн визтэй Монгол Улсын хилээр орж ирсэн байжээ.

Ийн Монголд “харлаж” хууль бусаар үйл ажиллагаа явуулсан солонгосууд Баянзүрх дүүргийн нутаг дэвсгэрт байрлах “Бридж” группийн байрны таван давхарт үе мөчний үзлэг оношилгоо хийж байсан байна.
 

Гадаадын гэсэн тодотголтой эмч мэргэжилтэн, гоо сайханч, эмнэлгийн тоног төхөөрөмж, нэмэлт бүтээгдэхүүн болгонд итгэж, тосч очоод мөнгөө өгч байдаг гэнэн зангаа гээхгүй бол буух эзэн, буцах хаяггүй хохирогч болоод үлдэхийг үгүйсгэх аргагүй болжээ. Ядаж л  гаднаас ирсэн эмч эмнэлгийн ажилтнуудын мэргэжлийн үнэмлэх, тусгай зөвшөөрлийг шалгачихад илүүдэхгүй нь.

Монголд оршин суух 90 хоногийн визтэй ч 2-3 хоногт эмчилгээ үйлчилгээ үзүүлчихээд, таарах таарахгүй эм бэлдмэл “шахчихаад” буцаад явчихдаг гадныхнаас болгоомжлох цаг болжээ.

Д.ЦЭЭПИЛ


\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\ 







Хоолны үлдэгдэл ашиглах энүүхэнд хятад, солонгос ресторан


http://www.bolod.mn/News/117767.html
Хэрвээ бид нар л үйлчлүүлэхээ боличихвал эд нар хаалгаа бариад зайлаад өгөх байлгүй. Хоолныхоо махыг хуурч
байхдаа л нус цэрээ хийх, бэлэг эрхтэнийхээ үсийг хийх, нулимах оготоно хулгананы мах холих зэрэг бөөлжис хүргэсэн үйлдлийг хийнэ. Хоолны үлдэгдэл ашиглах бол энүүхэнд.
1462908_626203390779360_1589060637_n
Тэр байтугай хятад хоолны газар орж ирсэн Монголын алдартай нэгэн бүсгүйн хоолонд үрийн шингэнээ хийж байсан удаа бий гэнэ. ... Нэг ийм зүйл байхаар нь сураагүй биш COPY д чихлоо. Миний нэг танил залуу Солонгост хэдэн жил ажиллаад нутагтаа ирсэн хойноо Улаанбаатар хотын нэлээд хэдэн Солонгос хоолны газар туслах тогоочоор ажиллаж байсан юм байна.
Монголын алдартай нэгэн бүсгүйн хоолонд үрийн шингэнээ хийж байсан удаа бий... Тэрээр Солонгос явахаасаа өмнө Хятад хоолны газруудад олон жил ажилласан бөгөөд хожим Хятадуудтай хамтарч Хятад хоолны газар нээн ажиллуулсан боловч Хятад тогоочтой удаа дараа муудалцаж улмаар тухайн хоолны газрын бузар булхайг илчилж байсан ч одоо хэр нь ажилласаар байгаа гэнэ. Монголын цагдаагийн жижиг хурган даргаас эхлээд хурандаа хүртлээ хятад, солонгос хоолны газруудаар явж ууж идэж дарвиж байдаг тул мянга матаад ч нэмэргүй өөрөө л хохирч байсан гэнэ.

Тэрээр надад хүсэлт тавьж Монголчууддаа Солонгос, Хятад хоолны газруудын талаар сэргэмжлүүлье гэсэн үүднээс энэ нийтлэлийг бичих шаардлагатай болов. Солонгос эзэн, түүний найзууд болох Монголын цагдаагийн эрхэмүүдээс хэдий болгоомжилж байсан ч нэр ус дурдахгүй гэсэнд бүх болсон явдлыг ярихаар шийдэв. Ингээд түүний хэлсэн ярьсан тэмдэглэн авч шууд нийтэллээ.
Хятад, Солонгос хоолны газруудын нийтлэг, зүйлс болон, зөөгч, тогооч, эздүүдийн муу санаа бузар үйлдлүүд маш их. Бүүр хэлэхэд хэл хальтармаар даа. Тэд хоолны газартаа сайн, муу 2 янзын хоолны материал цуглуулдаг. Сайн нь ойлгомжтой учир мууг нь дурдая! Хүнсний захаас туранхай ямаан мах, хятад хөлдүү төмс, Хятад байцаа, лууван, нохойн мах , үхрийн туранхай мах, хятад сонгино, ямар ч шинжилгээгүй үхсэн гахайн мах, хятад цагаан будаа зэргийг маш хямдаар авна.
За ингээд хэрхэн боловсруулалт хийдэг вэ? Цагаан будаагаа халуун усанд хийж 2 хонуулаад агшаана. ямаа, үхэр, нохойн махыг хамтад нь татаж, амтлаад бөөрөнхий мах болгон хөлдөөнө. Хөлдүү төмс сонгиныг бол шууд хүйтэн усанд сойж хэсэг байлгаад дараа нь хоолондоо хэрэглэдэг. Хамгийн гол энэ бүгдийг халуун ногоотой хоолууд болон өөрийн өвөрмөц амттай канжан, сармис, твэнжан, кочүжан зэрэг амт оруулагчтай хоолнуудад л хэрэглэдэг юм байх.
 Мөн махаа Сод-той усанд хонуулж хөөлгөдөг арга нэлээд түгээмэл гэнэ. Харин Солонгост иймэрхүү үзэгдэл нь дээр үед их байсан болохоор Солонгос хүмүүс их сайн мэддэг учраас бүх ногоо, махыг жинхэнээр нь хийдэг. Аль болох шарсан, хуурсан хоолны захиалга их авахыг хичээдэг нь хоолны муу материалыг нуух боломж болдог юм байна. За энийг бол угаас хүмүүс гадарладаг болсон байх.
Харин таны нүднээс далдуур тэд юу хийдэг вэ? Ихэнх хятад, солонгос тогооч нар хоол захиалга удаад нэхэгдэхэд маш дургүйцдэг. Тэд дургүйцлээ олон аргаар илэрхийлдэг. Мөн шалгалт, байцаагч, цагдаад нар юм уу ямар нэг байдлаар үнэгүй хоол хийхээр бол бөөн уур дүргүйцэл болно. Тэд ёстой нохойн махыг хонины мах болтол нь туранхай махыг тугалын мах болтол боловсруулж чаддаг авьяастай гэнэ.
Хоолныхоо махыг хуурч байхдаа л нус цэрээ хийх, бэлэг эрхтэнийхээ үсийг хийх, нулимах оготоно хулгананы мах холих зэрэг бөөлжис хүргэсэн үйлдлийг хийнэ. Хоолны үлдэгдэл ашиглах бол энүүхэнд. Тэр байтугай хятад хоолны газар орж ирсэн Монголын алдартай нэгэн бүсгүйн хоолонд үрийн шингэнээ хийж байсан удаа бий гэнэ. Тэгээд эдгээр бузарлагдсан хоолыг үйлчлүүлэгч амтархан идэж байхыг хараад маш их дооглож баясдаг гэнэ дээ.

Мөн хоолонд бор цаас жижиглэж хийх, төмс, лууван, байцааны хальс хийх, муудсан мах хийх, муудсан өндөг хийх, байцааны гол хийх зэргээр хоолоо арвин болгодог юм байна. Твэнжангүг, миёгүг, соллонтан, калбитан, кимчижигэ зэрэг шөлнүүдийг жинхэнэ хоолны шавхрууг шүлс, цэр, шээсээрээ амтлаад халуун ногоотой хийдэг гээд хэлчихэд хол зөрөхгүй. Мөн гар угаасан усаараа шөлөндөө их хийнэ. Хятад хоолны газрууд бол голдуу хужаа нараасаа хүнсний ногоогоо авдаг. Тэд нар нь ногоогоо баас шээсээрээ борддог. Хэрэв үйлчлүүлэгч зөөгчийг загнаж зандарвал зөөгч нар ч мөн адил хоолонд нь шүлсээ хийж хутгах, нулимах, хумсныхаа хирийг хийх энүүхэнд байдаг гэнэ.
Монголын нэртэй 2 бөх, 2 улс төрч, 4-н залуу хүүхэнтэй наргихаар орж ирэхэд нь хоолонд бүүр бөгсөө ухаж байгаад хатсан баасаа хийгээд дараа нь шээсээ дусааж(шар буурцагны жан нь яг шээс шиг амттай), арван хэдэн жоом бяцалж махтайгаа хуураад зогсож байсан хужаа тогоочийг цохиод унагасан чинь цагдаа дуудсан гэнэ. Тэгээд цагдаад болсон явдлыг хэлтэл хужаа эзэн нь харин буцаагаад хулгайн хэрэгт гөрдөж олон өдөр цагдаагаар явуулсан гэнэ. Солонгос хужаа тогооч нар яг адилхан араншинтай. Нэгэн солонгос залуу танай Монголчуудын Солонгосоос наашаа явуулдаг мөнгөнөөс 5 дахин илүү мөнгийг бид пиво, караоке, саун, зочид буудал зэргээс олж Солонгос руугаа явуулдаг. Монгол улсад жуулчнаар ирж байгаа Солонгосууд Кореа Айраар ирж Солонгос буудалдаа бууж, Солонгос хоолоо идэж, Солонгос пивоо ууж, Солонгос караоке-даа наргиж Солонгос саундаа суудаг.Зөвхөн Монгол охидуудтай сексдэх гэж багахан мөнгө зарцуулдаг гэж хэлж байж. Бодмоор л асуудал. Хужаа хоолны газрууд хууль бусаар хятад архинуудаа зардаг бол Солонгос хоолны газрууд солонгос пиво. сөөжүүгээ их зардаг нь үндсэн орлого нь болдог гэнэ. Ер нь бол хоолны газар нэртэй баар ажилладаг л юм байна.
Мэргэжлийн хяналт, дүүргээс хүмүүс ирж шалгасан болоод архи дарс, элдэв хоолоор дайлуулаад л гардаг болохоор эдгээр газрууд ингэж дургих нь аргагүй буй за. Дашрамд хэлэхэд эдгээр бусармаг үйлдлүүдийг Даяар Монгол, Хөх Монгол бүлгэмүүд эрт илрүүлж нэлээд олон газруудыг гаднах хаягнаас эхлээд доторх тавилгууд нь хүртэл түйвээж байсан гэнэ. Харамсалтай нь Солонгос, Хятадуудыг өмөөрөх цагдаагийнхан тэдний нэлээд олон гишүүдийг баривчласнаар энэхүү тэмцэл зогсож Солонгос, Хятад хоолны газрууд оодорчээ.
За тэгээд Солонгос, Хятад хоолны газруудаар явж үйлчлүүлэхээс өмнө энэхүү нийтлэлийг сайн санаж анхаарал болгоомжтой байхыг хүсье! Жич: сануулахад: Хятад, Солонгосууд Монголчуудын генийг сүйтгэх гэж хүнсний дайн зарласан гэсэн яриа байдаг. Тийм ч байж болох. Хятад, Солонгос хүнснээс байнга хорт бодис илэрч байдаг.

Хятад ногоо бол хорт хавдар үүсгэдэг. Чухам өөр мөнгөн ус, цацрагт идэвхт бодис, элдэв химийн ямар ч хороор хордуулж байгааг бид яаж мэдэх билээ. Солонгос, Хятадуудад бидний газар нутаг л хэрэгтэй. Тиймдээ 3хан сая хүнийг 20 хон жилийн дотор ген, эрүүл мэндээр нь хордуулаад сөнөөчих арга хятадуудад бий. Сүүлийн үед Монголд элдэв хорт хавдар, гаж төрөлт, төрөлхийн хүндэвтэр элдэв өвчин мэдэгдэхүйц нэмэгдсэн. Солонгосууд эрүүл хүнсэндээ анхаарч Монголын эрүүл тал газар хүнсний ногоогоо базаах гэж байна.

Гэтэл Монголчууд эх орондоо тарьсан ногоогоо хятад руу гаргаад эргүүлээд Хятад ногоо оруулж ирээд, хурааж авсан будаагаараа спирт нэрээд ард түмнээ архиар угжиж байна. Бүүр архины мөнгийг Засгаас ард түмэндээ сар бүр тараагаад өөрсдийн архины хувийн үйлдвэрүүдэд орлого болгож байна. Монголчуудаа сэрэгтүн! Болгоомжлохтүн!